‘de wereld gaat aan meningen ten onder’

We zijn zo snel geneigd om onze waarneming te koppelen aan een oordeel of een mening dat we ons er nauwelijks meer van bewust zijn. Is dit een feit of is dit een aanname, we kunnen die vraag niet vaak genoeg stellen. Is dit een zuivere observatie, of heb je er – vaak zonder je het te realiseren – je eigen interpretatie van gemaakt.

Een vriend komt op bezoek. Na de begroeting ga je gezellig samen op de bank zitten en je vertelt hem een belevenis van eerder op de dag. Je kijkt hem aan en ziet dat hij uitgebreid zit te geeuwen! Wat een ongeïnteresseerd type! Terwijl geeuwen toch echt ook een vorm van ontspanning is, misschien zelfs een uiting van ‘je ergens thuis voelen’.

Je zit op de fiets en komt onderweg een bekende tegen, je zwaait enthousiast, maar krijgt geen enkel respons. Goh, wat doet hij uit de hoogte, of onaardig, of waarom wil hij je plotseling niet meer kennen! Ook hier zijn natuurlijk allerlei andere oorzaken aan te wijzen; hij is met zijn gedachten heel ergens anders, of hij is vergeten zijn bril op te zetten. Of, misschien leidt deze bekende wel aan Prosopagnosie of gezichtsblindheid. Personen die lijden aan deze aandoening, hebben problemen bij het herkennen van gezichten, dit kan zo ver gaan de ze soms zelfs hun eigen gezicht in de spiegel niet herkennen!

Kortom; koppel niet te snel een oordeel aan iets wat je hoort of ziet!

In mijn werk als (communicatie)trainer kom ik dit natuurlijk vaak tegen. Het gedrag van de een wordt zeer vaak door de ander op een andere wijze geïnterpreteerd dan de intentie die de een er in heeft willen leggen. Met alle mogelijke gevolgen van dien. Communicatie is – in de aard der zaak – een kwetsbaar proces: een zender die niet helemaal 100 % efficient en/of effectief werkt (b.v. hand voor je mond terwijl je praat), een ontvanger met hetzelfde manco en ook nog eens de neiging om te interpreteren en tot slot de gebruikte kanalen met daarop alle mogelijke ruis. Het lijkt – zo bezien – haast een wonder dat de boodschap af en toe goed overkomt!

Ook (of laat ik zeggen: vooral) bij allerlei methodieken rond creatief denken is het belangrijk zo lang mogelijk je oordeel uit te stellen. Jouw oordeel zegt namelijk vooral iets over jezelf. Het verraadt hoe jij tegen zaken aan kijkt, het laat zien vanuit welke patronen jij opereert. En met name die patronen willen we bij creatief denken loslaten. Die geweldige hersenen van ons hebben namelijk (in relatie tot creatief / anders denken) één slechte eigenschap: ze laten ons denken en handelen in vastgeroeste patronen. En out-of-the-box denken wil dus ook vooral zeggen: laat die vaste patronen even voor wat ze zijn, en probeer nieuwe wegen te bewandelen!

Het volgende filmpje laat op een mooie hast onthutsende manier zien zien hoe we door onze eigen patronen – en ons eigen oordeel –  in the box vast blijven zitten.