Via dit verslag wil ik je de highlights vertellen van ons “Zuid-Afrika avontuur”.

Flow&Go Foundation

Ons team (we hebben ons verenigd onder de naam Flow&Go Foundation) bestaat uit:

• Anne Heleen Bijl
• Nicole van der Ouw
• Gerard Vonk
• Geert Kamps
• Marcel van der Pol
• Sjoerd de Vries

deskundigen op het gebied van verandermanagement, systemisch werk, creatief denken, coaching en consultancy en muziek- en theatertechnieken.

Ons initiële plan bestaat uit een driedaagse seminar voor werkers uit de townships. We gaan uit van een seminar waar ook de avonden mee gemoeid zijn. Vlak voor aanvang blijkt dat het alleen om bijeenkomsten overdag gaat. Maar elk nadeel heeft zijn voordeel: het is ons gelukt om tijdens de avonden workshops te geven voor studenten van de Universiteit van de Vrijstaat.

Daarnaast hebben we ook grote bewondering voor de flexibiliteit van de Qwaqwa universiteit, zou het in Nederland ook gelukt zijn om op zo’n korte termijn workshops voor studenten te faciliteren?

 

Daarnaast geven we in de periode dat we  in Zuid Afrika zijn drie korte creatieve workshops: één in Bloemfontein (voor een team van een opvangcentrum voor daklozen en prostituees), en twee in Qwaqwa, één voor een pastor die meer houvast wilde hebben voor twee grootse projecten die hij wil initiëren en één voor een groep welzijnswerkers die met familiesystemen werken.

 

De reis

 

Op maandag 7 april vliegen we van Schiphol naar Johannesburg. Daar overnachten we om de volgende ochtend een busje te huren voor de periode die we in Zuid Afrika zijn. We vertrekken naar Phutaditjabha. In deze stad ( nog nooit van gehoord, 1,5 miljoen, voornamelijk zwarte, inwoners) bevindt zich een satelliet van de University of Freestate (de hoofdvestiging bevindt zich in Bloemfontein). Deze universiteit wordt de UFS Qwaqwa Campus genoemd. Qwaqwa is de naam van de regio. Phutaditjabha bevindt zich direct boven het Koninkrijk Lesotho en ligt aan de Oostelijke zijde van het prachtige Golden Gate National park (http://www.sanparks.co.za/parks/golden_gate/conservation/ff/mammals.php).

Crossroads

We rijden rechtstreeks naar ons sobere maar prachtige verblijf voor de komende twee dagen (en ook voor de tweede week): Crossroads, gelegen aan de voet van het Golden Gate park. We maken kennis met Bart, een Nederlandse man die hier al een jaar of vier woont en werkt, met Mandla, een van zijn assistenten en met Zanetta, die voor ons kookt.  ’s Avonds Skypen we met studenten van NL Innovators, studenten die ons in de voorbereiding van deze trip geassisteerd hebben, onder andere door een Facebook pagina (https://www.facebook.com/flowandgofoundation)

en een site voor ons te ontwikkelen (www.flowandgo-foundation.com/)

Op de Qwaqwa campus geven we van 14-16 april ons driedaags seminar voor werkers in de Townships (pastors, maar ook Social Wolkers en community leaders).

Op dinsdag 8 april bezoeken we voor het eerst de Qwaqwa universiteit, we hebben een eerste gesprek met Elsa Krause, de vice-principle van deze universiteit. We kennen haar nog niet, maar binnen een uur is het ijs volledig gebroken en komen we tot goede zaken: we bezoeken een staff-meeting waar het jaarverslag 2013 onderwerp van gesprek is, voor ons een mooie gelegenheid om een beeld van deze universiteit te krijgen. Het is een bijna uitsluitend zwarte universiteit waar in de afgelopen jaren grote stappen gezet zijn, een inspirerende plek ook, ondanks de slechte economische positie van deze regio.

We maken kennis met enkele functionarissen die ons tijdens de seminar zullen assisteren: Sipho (contactpersoon richting studenten en die studenten voor de workshops zal acquireren). Moodi (nee hoor, een heel vrolijke vrouw) die ons samen met Thabiso (hij die anderen geluk brengt) tijdens de gehele seminar zal assisteren, we krijgen allemaal een WiFi-pas, we maken een rondleiding over de campus en bekijken onze trainingslocatie.

Een deel van de middag blijft over voor een eerste kennismaking met het Golden Gate park. We bezoeken een openluchtmuseum: een dorp waarin te zien is hoe de Basotho, het volk wat in deze regio woont, in de afgelopen eeuwen gehuisvest is en waarin iets van de cultuur van dit vredelievende volk nog steeds voelbaar is.

Daarnaast stoppen we natuurlijk tijdens de autorit elke vijf minuten om foto’s en filmpjes te maken van prachtige dieren, waaronder zebra’s, gnoes, blesbokken, springbokken en elanden.

Bloemfontein

Op donderdag 10 april vertrekken we voor een paar dagen richting Bloemfontein. Ook deze afstand is, net zoals Johannesburg – Phutaditjabha, bijna een dagtocht. Het eerste deel leidt ons dwars door het Golden Gate park, daarna rijden we voornamelijk via snelwegen, maar ondanks dat blijft het een prachtige tocht!.

Bij aankomst hebben we een eerste bijeenkomst van Gerhard Botha. Hij en Anne Heleen hebben elkaar twee jaar geleden in Portugal ontmoet. Dankzij deze ontmoeting heeft Anne Heleen vorig jaar al een aantal workshops in Zuid-Afrika gegeven en is ook dit seminar mogelijk geworden.

Na deze eerste ontmoeting brengt hij ons naar ons onderkomen voor de komende twee nachten. We vinden in de omgeving van deze B&B, een gezellig en lekker restaurant, Flames, gerund door een praatgrage en ondernemende Griek.

Projecten

Vrijdag bezoeken we twee plaatselijke projecten: Heatherdale van Zack Pienaar, en daarna de ‘Towers of Hope’ (http://towersofhope.org/) van Delahaye le Roux, een opvangcentrum midden in het centrum van Bloemfontein, voor daklozen, tikverslaafden en prostituees. Met het team van “Towers of Hope” doen we een creatieve sessie om nieuwe openingen te creëren voor enkele van de problemen waar zij zich voor geplaatst zien.

Halverwege de middag is ons werkprogramma klaar en bezoeken we een klein wildpark in de buurt van Bloemfontein op te zoeken, Emoya. Een plek waar allerlei katachtigen in speciale verblijven zitten. (waaronder twee prachtige witte leeuwen, de rooikat, de caracal, de panter, de zwarte panter en de cheetah)

Naast de verblijven voor deze katachtigen is er en ruim park waar verschillende dieren vrij rondlopen. We zien o.a. neushoorns, giraffen, zebra’s, gnoes, blesbokken, springbokken, koedoes, wrattenzwijnen, struisvogels en elanden.

Zaterdagochtend zijn we uitgenodigd bij Gerhard Botha thuis. We ontmoeten zijn kinderen en zijn vrouw, die ook op de universiteit werkt en die voor ons allerlei Zuid-Afrikaanse lekkernijen heeft klaargemaakt (Aarbeikoek, Melkkoek, Koeksisters, heerlijke zoetigheden, maar ook het hartige biltong).

Halverwege de dag vertrekken we weer richting Phutaditjabha. Onderweg overnachten we in Clarens (er is deze nacht geen plek voor ons in Crossroads) waar we de tijd nemen om verder te werken aan de invulling van ons programma.

Op de zondagavond, weer terug in Crossroads, lijkt de centrale ruimte wel een redactielokaal! We leggen de laatste hand aan het gezamenlijke programma, invulling van de workshops, maken van flappen, maken van certificaten, etc.

Moe, voldaan en met de nodige positieve spanning gaan we slapen, het worden intensieve dagen.

Het seminar

Op de Qwaqwa campus geven we van 14-16 april ons driedaags seminar voor werkers in de Townships (pastors, social workers en community leaders).

Overdag werken we met ongeveer 75  werkers uit de Townships, ’s Avonds geven we workshops aan studenten.  Ik zal hier niet al te inhoudelijk op ingaan, daar vinden we wel een andere plek voor, maar de drie dagen zijn zeer succesvol.

Op de eerste dag besteden we veel tijd aan de groep zelf, wat zijn het voor mensen, wat zijn hun wensen, verlangens, leerbehoeften, borgen dat ze elkaar ook kunnen vinden als wij weer weg zijn door het vormen van kleine regionale groepen en door het instellen van buddies. Daarna  ook aan het werk in kleine groepen om daar via creatief denken aan de slag te gaan met de eerste vragen.

De tweede dag starten we met een plenaire cultuuropstelling. Door onze eigen Nederlandse cultuur en het trauma van de tweede Wereldoorlog als voorbeeld neer te zetten, komen we op een diepe laag binnen van met name man-vrouw rollen en de gevolgen daarvan ook voor de Zuid-Afrikaanse cultuur. De emotionele impact van deze opstelling is zonder meer enorm, zowel voor de trainers als voor de deelnemers.

In de middag gaan we met de hele groep het park in om daar de grottekeningen te zien die daar ooit zijn aangebracht door de Bosjesmannen en die ons daarmee terug brengen naar de oorsprong van de mensheid. Ook deze activiteit heeft een enorme impact om de groep.

De derde dag speelt zich voor een belangrijk deel af met facultatieve workshops in subgroepen, halverwege de middag is de officiële afsluiting. Van uit de hoofdvestiging in Bloemfontein zijn hier ook Gerhard Botha en een directe collega va hem aanwezig. Zij geven aan – waardoor de feestvreugde naar grote hoogte wordt gebracht – dat Qwaqwa weer een eigen pastoropleiding zal krijgen.

Het slot van de driedaagse is prachtig, met gezang (overigens een dagelijks terugkerend ritueel) met uitreiking van certificaten en met een ware tsunami van hugs, daar kunnen we in Nederland nog veel van leren!

 

Workshops aan studenten:

Van onze kant worden verschillende workshops aangeboden, en de studenten kunnen zelf hieruit een keuze maken. Van beide avonden kan gezegd worden dat de workshops, snel, energiek en zeer inspirerend zijn geweest.

 

Op de derde avond gaan we samen met een viertal net afgestudeerde studenten naar een leuk restaurant en hebben we een heerlijke en enigszins uitgelaten avond. Heerlijk.

Slotakkoorden

Op de donderdag zijn we om 12 uur uitgenodigd voor een lunch op de universiteit met de staf. We worden echter ’s ochtends al vroeg gebeld met de vraag of we om 11 uur nog een kleine proeve van bekwaamheid willen geven (Moodi: “will you Guys please do is a favour?”) bij de opening van een seminar over werknemer familiesystemen. Zo gezegd zo gedaan!

Daarna, en na de lunch volgt nog een feedbackmeeting met Dr. Elsa Krause en enkele van de stafleden.

Het laatste deel van de middag krijgen we een rondleiding langs een paar mooie plekken rond Phutaditjabha door Adile, een van onze gidsen.

’s Avonds hebben we pastor John King samen met zijn zus op bezoek in Crossroads. We doen een creatieve sessie met hem (de Koningskroon) om hem op weg te helpen met twee projecten.

De volgende ochtend gaan we, op uitnodiging van een van de vrouwelijke seminar-deelnemers naar een kerkdienst. De dienst vindt plaats in een golfplaten shack, van allerlei kanten komen mensen in hun paasbeste kleding naar de kerk toe gewandeld. De dagen voor Pasen (vanaf witte donderdag) zitten in Zuid-Afrika stampvol met kerkdiensten. De verschillende kerken concurreren met elkaar om zoveel mogelijk bezoekers te krijgen met teksten als “we hebben een lifeband uit Johannesburg”.

De kerkdienst is een prachtige ervaring: van binnen ziet de kerk er veel mooier uit, alle muren zijn met mooie kleden behangen, er is een complete band met indrukwekkende geluidsinstallatie aanwezig, toetsenist, drummer en vijf zangers (4vrouwen en een man) die om buurt de lead hebben. En de bezoekers doen vol overgave mee!

De middag gaan we op pad met Faana, natuurlijk weer naar het Golden Gate park. Belangrijkste doel is een wandeling naar de grottekeningen. Wat een prachtige dag en hoe indrukwekkend zijn de grottekeningen.

Ons laatste avondmaal is een braai waarbij diverse gasten aanwezig zijn: Johan en zijn vrouw, Bart, Zanetta, Mandla van Crossroads. Pastor John en zijn zus, pastor Reg en zijn vrouw.

De volgende ochtend vertrekken we al vroeg richting Jo’burg. Op het vliegveld aangekomen gaan Gert en Marcel nog even naar het hotel van de heenweg om de bril op te halen die Geert daar heeft laten liggen. Wij checken in en slaan de tijd dood met souvenirs kopen, klaverjassen en eten.

Om 23.30 vertrekt het vliegtuig richting Schiphol. Ik slaap boven verwachting goed.

Om 10.20 komen we aan op Schiphol en om twee uur sluit ik in Groningen aangekomen mijn vrouw Els in mijn armen, wat een droomreis!

En verder

De kosten die we hebben gemaakt bedragen € 12.000,00. Je kunt hier natuurlijk naar kijken als een simpel “ondernemersrisico”, ik zie het liever als werken voor / aan een goed doel. We hebben deze activiteit vooral uitgevoerd vanuit een grote betrokkenheid met de mensen die in enorm moeilijke omstandigheden in de Zuid-Afrikaanse Townships werken en wonen. Dankzij financiële steun van verschillende sponsoren is ongeveer een derde deel van onze onkosten gedekt.

Een geweldige ervaring voor ons zessen, maar er is meer: voor volgend jaar hebben we uitnodigingen ontvangen voor een vervolg op het seminar voor de werkers uit Townships. En dat niet alleen, ook zijn we gevraagd om met studenten en docenten van zowel de Universiteit van Bloemfontein als van Qwaqwa te gaan werken! Weliswaar moeten de financiën nog geregeld worden, maar de intentie ligt er al!